Pak je piekergedachten aan!

Bezorgdheid, lichte angstgedachtes in moeilijke of vervelende situaties kunnen gezond zijn. Ze roepen op tot actie: ‘hoe ga ik dit probleem aanpakken? Laat ik het niet erger maken dan het is!’ Wanneer je echter te veel piekert en je je voortdurend zorgen maakt over een relatief onschuldige gebeurtenis, dan kun je er behoorlijk veel last van krijgen. Dit roept spanningen op: ‘als deze rugpijn nog maar over gaat? Als ik maar geen erge ziekte heb!

Piekeren kan leiden tot klachten

Veelvuldig, chronisch piekeren kan leiden tot lichamelijke spanningsklachten: spierklachten zoals hoofdpijn, nekklachten, buikklachten, maar ook vermoeidheid, lusteloos, prikkelbaar, nervositeit en slecht slapen. Veel vruchteloos piekeren kan de aandacht wegnemen voor de dingen die echt belangrijk zijn. Piekeren op z’n tijd is niet verkeerd, maar mag geen hoofdzaak worden en je leven gaan beïnvloeden. Veel piekeraars willen graag alles onder controle hebben, willen alle rampscenario’s na blijven lopen of willen hun gemoedsrust sussen.

Piekeren is verslavend en belonend

Piekeren kan helpen om lichamelijke spanning, onrust en angst tijdelijk te onderdrukken. Piekeren wordt dus beloond door een kortdurende (schijn)gemoedsrust. Piekeraars kunnen ook het misleidende gevoel hebben de toekomst te kunnen beïnvloeden door hun gepieker. Als door het veelvuldig piekeren een angstgedachte niet uitgekomen is, hebben zij dit weten te voorkomen door het piekeren. Stoppen met piekeren is vaak erg moeilijk en kan onaangename gevoelens oproepen.

Hoe kom je eraan?

Het is niet altijd noodzakelijk om de oorzaak van het piekeren te kennen om het effectief aan te pakken. Vaak zijn er meerdere oorzaken die ertoe geleid hebben dat je een ‘ervaren’ piekeraar bent. Erfelijkheid kan een rol spelen. Als een van de ouders ook een piekeraar is, heb je een verhoogde kans dat je er last van krijgt. Ook de opvoeding kan een rol spelen. Een ouder die zich vaak bezorgd maakt, perfectionerend of sterk controlerend is, kan zijn/haar overbezorgde houding overbrengen op een kind. Langdurige stress of ingrijpende gebeurtenissen kunnen er ook toe leiden dat je blijft piekeren over de vervelende situatie of het conflict. Als je lichaam door aanhoudende stress vermoeid en pijnlijk is, en je hersenen voortdurend actief zijn, kunnen je piekergedachtes gestuurd worden door deze spanningsklachten. Een gespannen lichaam veroorzaakt een gespannen manier van denken.

Chronisch piekeren is niet effectief

Piekeren kan op korte termijn dan wel belonend zijn of je kunt je een momentje ontspannen voelen; op de lange termijn heeft het juist een negatief effect. De spanningen in je lichaam nemen toe, je kunt er slechter door gaan slapen waardoor je overdag vermoeider bent. De vermoeidheid en de spierspanningsklachten maken je er ook niet vrolijker op en je kunt minder oog krijgen voor de leuke dingen om je heen. Piekeren sluipt er bij veel mensen in, ze zijn zich er vaak niet zo van bewust dat ze veel tijd doorbrengen met overdenken van gebeurtenissen: ‘had ik maar… ‘ ‘wat zal ik doen als…’.

Hoe geraak je eraf?

Loskomen van een verslaving is vaak erg moeilijk, dus ook loskomen van je eeuwige gepieker is niet makkelijk. Als je teveel last gaat krijgen, kun je leren om deze verslaving aan te gaan pakken. Allereerst is het belangrijk om je piekergedachten op tafel te leggen; waar pieker je zoal over? Zijn het belangrijke zaken waarover je piekert? Wat voor gevoel levert de piekergedachte op? Maakt de piekergedachte je moe of gespannen of ga je erdoor juist ‘ijsberen’ door de huiskamer? Gepieker waait niet zomaar over, je kunt het alleen verminderen of ervan afkomen als er actie ondernomen wordt.

Ontspannen, ademoefeningen, bewegen

Ontspannen kun je leren middels verschillende ontspanningsmethoden. Tevens kun je samen met een psychosomatische oefentherapeut gaan zoeken naar activiteiten die je leuk lijken of die je in het verleden veel plezier bezorgd hebben. Ook ademoefeningen kunnen erg verlichtend en bevrijdend werken. Een goede ventilatie zorgt voor een prettig, fris gevoel. Kom van de bank af! Ga bewegen, ga iets doen! Piekergedachten hebben namelijk een hekel aan bewegen; er wordt dan niet meer naar ze geluisterd. Prima dus, vertrek dan maar! Een psychosomatische oefentherapeut kan u hier middels oefeningen, taakgerichte hulpverlening en adviezen bij helpen. De psychosomatische oefentherapie is een verbijzondering van de Oefentherapie Cesar en Mensendieck.

Door Anite de Greef
Oefentherapeut en psychosomatisch oefentherapeut
Oefentherapie Cesar “de Cirkel”
“de Uitstraling” week 14-15, editie Bladel en Reusel, 2012