Weg met de “vage” klachten?!
- 6 juli 2017
Toen ik laatst verkouden was, kon ik niet helder denken. Kent u dat? En die mevrouw met kniepijn die maar op de bank zat, waardoor het slechter werk. Kent u haar? Doodgaan doe je meestal aan ziektes die je niet hebt. Wist u dat?
Het is de laatste jaren duidelijk geworden dat de meeste mensen met chronische klachten ook andereproblemen hebben, zoals suikerziekte, vaatproblemen, of bijvoorbeeld depressie.
We noemden dat altijd “co-morbiditeit”, een soort toevalligheid aan ziektebeelden. Iemand heeft kennelijk pech gehad.
De wetenschapper Frederico Licastro gaf als eerste in 2005 aan dat dit onzin was. Als al die bijkomende dingen er telkens maar weer bijkomen , dan moeten we ze niet langer als bijkomend zien. Voorbeeld: je bent nu 60 jaar en je schrikt. Je hebt pijn aan je knie, een röntgenfoto wijst een osteoartritis ( ontsteking) uit. Dat is de diagnose en die zal wel kloppen, daar is niets mis mee. Er was schade aan je kraakbeen, er worden ontstekingsafwerende stoffen geproduceerd en de schade wordt opgeruimd. Door het gebruik van het been ontstaat echter vaak weer nieuwe schade en je krijgt chronische lichte ontstekingen in je knie, die je blijvende pijn en belemmeringen opleveren.
Pijn en ontstekingen worden doorgegeven aan het brein, dat zal besluiten tot ziektegedrag: je voelt je niet lekker, je voelt je niet de baas over jezelf en je bent niet meer gemotiveerd om te gaan sporten. Het grote gevaar is dat je in een vicieuze cirkel terecht komt.
Als je de wetenschappers mag geloven gaat het dan vervolgens snel bergafwaarts me je: de dopamine zakt uit de synapsen en je maakt weinig opiaten. Vervolgens wordt de glucoseopname in de spieren geremd. Pijn, vermoeidheid en minder bewegen hebben vaak tot gevolg dat je eten uit de hand gaat lopen en dat het risico voor diabetes 2 op de loer ligt.
Bij veel mensen met zogenaamd “vage” klachten of mensen, zeg: ouder dan 40, met chronische houdings- en bewegingsproblemen, is er vaak sprake van meerdere klachten of problemen op de achtergrond: de bloeddruk blijkt te hoog te zijn, het cholesterolgehalte is te hoog of iemand voelt zich al maanden erg moe of lusteloos.
Het is belangrijk dat er voldoende aandacht is voor de klachten of problemen “op de achtergrond” of de zogenaamde “vage” klachten.
Pijn en vermoeidheid?
Vrijwel iedereen met pijnklachten voelt zich moe en is niet gemotiveerd om te handelen of te bewegen. Bij een beginnende griep of een acute, fikse ontsteking in onze knie is vermoeidheid en minder bewegen een juiste reactie van ons brein, want alle aandacht moet dan uitgaan naar het herstel van deze griep of ontsteking. Na enige dagen in bed gelegen te hebben of als deze ontstoken knie rust heeft gekregen, is het weer tijd om weer actief te worden. Als het griepvirus door ons immuunsysteem is aangepakt en als de ontstekingscellen door rust en ondersteunende medicatie van de huisarts ons lichaam weer hebben verlaten gaan we ons weer goed voelen en hebben weer zin in bewegen.
Dit is echter niet bij iedereen het geval. Sommige mensen blijven zich moe voelen na een griepperiode of de pijn in de knie blijft erg vervelend en hinderlijk.
In het geval van de ontstoken knie zal er dan goed gekeken moeten worden waarom de ontsteking niet verminderd: wordt er niet voldoende bewogen of wordt er juist teveel bewogen met de knie? Is er sprake van overgewicht? Zijn er stressvolle situaties die maken dat de ontsteking niet kan genezen.
Stress, vermoeidheid en pijn?
Zonder acute stress gaan we dood. Als we onze hand verbranden aan heet water is de stress reactie die daarop volgt, het wegtrekken van die hand, erg zinvol en levensreddend.
Chronische, langdurige stress kan echter slopend zijn en zal dus een behandeling verdienen. De vraag is dan hoe je kan ingrijpen: de stressveroorzaker aanpakken? Meer ontspannen momenten inlassen of de werkdruk verlagen. Soms hebben mensen een duwtje in de rug nodig om weer in beweging te komen.
Het zal echter niet altijd mogelijk zijn om de veroorzaker aan te pakken. Als je geconfronteerd wordt met een levensbedreigende ziekte zal de behandeling van pijn, vermoeidheid of depressieve gevoelens een specifieke aanpak verdienen.
